Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2014

Φύλλο εργασίας δεύτερης ομάδας

ΣΕΝΑΡΙΟ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ:

Τίτλος: «Για ένα παιδί που κοιμάται»
Δημιουργός: Τσίμαρη Γεωργία, ΠΕ02
Διδακτικό αντικείμενο: Νεοελληνική Λογοτεχνία
Ενότητα: Η βιοπάλη – Το αγωνιστικό πνεύμα του ανθρώπου
Τάξη: Β΄ Γυμνασίου



Φύλλο εργασίας
            

2η ομάδα:

Ονοματεπώνυμο
1ο μέλος
2ο μέλος
3ο μέλος


Δραστηριότητες:

1. Ποιες σκέψεις σάς υποβάλλει αρχικά μια πρώτη ανάγνωση του ποιήματος; Ο τίτλος προδιαθέτει τον αναγνώστη για το περιεχόμενό του ή λειτουργεί παραπλανητικά;
2. Η ποιήτρια χρησιμοποιεί σχήματα λόγου, για να μας αισθητοποιήσει  τις συνθήκες ζωής του παιδιού και στο χώρο διαμονής του  και στο χώρο της εργασίας του. Καταγράψτε τις συνθήκες αυτές τονίζοντας ταυτόχρονα τη λειτουργία των σχημάτων λόγου.
3.  Να μεταφέρετε το ποίημα στο φύλλο εργασίας σας και με εισαγωγή σχολίου (αναθεώρηση – δημιουργία σχολίου) να προσδιορίσετε τις ενότητες   και να διατυπώσετε τους πλαγιότιτλους.
4. Πώς εκδηλώνεται στο ποίημα η μητρική τρυφερότητα;



Απαντήσεις

1.Ο τίτλος του ποιήματος «για ένα παιδί που κοιμάται» μας φέρνει όμορφες εικόνες στο μυαλό μας. Φανταζόμαστε ένα παιδί να κοιμάται στο σπίτι απολαμβάνοντας τη στοργή, την αγάπη, την τρυφερότητα της μητέρας του και της οικογένειάς του. Μπορεί ακόμη και να το νανουρίζουν με γλυκά νανουρίσματα. Διαβάζοντας όμως προσεκτικά το ποίημα καταλαβαίνουμε ότι ο τίτλος λειτουργεί παραπλανητικά. Με λίγα λόγια μας ξεγέλασε και μας προετοίμασε ψυχολογικά για ένα ποίημα με χαρούμενο περιεχόμενο. Η ποιήτρια όμως μας μιλάει για ένα μικρό παιδί  οικονομικό μετανάστη όπως αναφέρει η εισαγωγή που ζει μακριά από την πατρίδα του και αναγκάζεται να δουλεύει σκληρά για να ζήσει.



2.Με το ποίημά της η Χριστοδούλου αναφέρεται στην παιδική εργασία. Παρουσιάζει ένα παιδί μόνο και απροστάτευτο να καθαρίζει στα φανάρια τα τζάμια των αυτοκινήτων. Ενώ κανονικά θα έπρεπε να παίζει με τα άλλα παιδιά της ηλικίας του και να πηγαίνει  σχολείο. Αυτό όμως αναγκάζεται να εργάζεται σκληρά για να κερδίσει τα απαραίτητα για τη ζωή. Από τα λιγοστά χρήματα της δουλειάς του ένα μέρος πρέπει να το δώσει για να εξασφαλίσει τον ύπνο του. Πληρώνει το νυχτοφύλακα για να το αφήσει να κοιμάται στο εργοστάσιο. Ο νυχτοφύλακας χωρίς λύπη εκμεταλλεύεται οικονομικά το απροστάτευτο παιδί. Και τα βάσανά του δεν σταματούν εδώ. Το βράδυ κοιμάται στη σκάρα του εργοστασίου για να ζεσταθεί σκεπασμένο με το παλτό του αδελφού του. Η ποιήτρια για να περιγράψει τις δύσκολες συνθήκες ζωής του παιδιού χρησιμοποιεί σχήματα λόγου όπως την παρομοίωση σαν άκακοι γίγαντες. Με την παρομοίωση αυτή μας τονίζει την ανάγκη του παιδιού για στοργή και τρυφερότητα λόγω της ηλικίας του. Επίσης με την παρομοίωση τα ελληνικά ακούγονται σαν το φτύσιμο στο βλέμμα του πελάτη η ποιήτρια θέλει να τονίσει πόσο άσχημα και με περιφρόνηση αντιμετωπίζουν το παιδί οι περαστικοί.
Τέλος  χρησιμοποιεί σχήμα ασύνδετο.

3. Νύχτα. Η κίνηση αραιή στη λεωφόρο. 
Μες στο κλειστό, το φωτισμένο εργοστάσιο, 
Οι μηχανές, 
αποσταμένες* μα άγρυπνες, 
Επιβλέπουν σαν άκακοι γίγαντες 
Τον ύπνο του μικρού. Στριμωγμένος 
Κοντά στη
 σκάρα του ατμού,* 
Με του αδερφού του το παλτό σκεπασμένος
Ξεκουράζεται. 
Όλη τη μέρα δουλεύει στα 
φανάρια* 
Σκουπίζει τζάμια βιαστικά με το κόκκινο. 
Εισπράττει κέρματα ή την 
εύλογη* αγανάκτηση. Περιμένει το επόμενο φανάρι. 
Τίμια κερδίζει έτσι το ψωμί 
Και το μερίδιο του νυχτοφύλακα, 
Που τον αφήνει να κοιμάται εκεί μέσα.
[u1] 
Τα χιονισμένα βουνά της πατρίδας του, 
Τα χέρια της μάνας του που τύλιγαν γύρω του 
Γυναίκειο μαντίλι για το κρύο, 
Το δάσκαλο που πληρωνότανε με γάλα 
Μόλις θυμάται. 
Θυμάται κάτι ελληνικά από το στόμα του, 
Που τώρα εδώ ακούγονται αλλιώτικα. 
Όχι σαν βότσαλα γυαλιστερά μεγάλης θάλασσας,
Όχι σαν ποδοβολητό του αλόγου 
Ενός ανίκητου 
στρατηλάτη,* 
Αλλά να, σαν τα κέρματα στην τσέπη,
Σαν το φτύσιμο στο βλέμμα του πελάτη.                              
Καμιά φορά πιο εγκάρδια 
Σαν τούτο δω το βουητό της σκάρας, 
Που όλο ανεβάζει το θερμό ατμό.
[u2] 
Δ. Χ. Χριστοδούλου, Το κυπαρίσσι 
των εργατικών
, Καστανιώτης

4.Η μητέρα  του μικρού παιδιού όταν αυτό ζούσε στην πατρίδα του και έκανε πολύ κρύο για να το προστατεύσει από τις καιρικές συνθήκες το τύλιγε με ένα γυναικείο μαντίλι. Χρησιμοποιεί η ποιήτρια αυτή την υπερβολή για να μας δείξει τη μητρική αγάπη.





 [u1]1η  ενότητα (  Νύχτα….. εκεί μέσα) Πλαγιότιτλος: η ζωή του μικρού παιδιού στην Ελλάδα.


 [u2]2η ενότητα (Τα χιονισμένα………ατμό) Πλαγιότιτλος: Η ανάμνηση της πατρίδας παρηγοριά για την νέα ζωή.